Κυριακή 20 Μαρτίου 2011

Απόψεις -> Προτάσεις για μια Αειφόρο Ανάπτυξη του τόπου μας

-----------------------------------Επαναδημοσίευση των προτάσεων-------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αθήνα, 19 Νοεμβρίου 2011

Οι απαιτήσεις της εποχής μας σε σχέση με το περιβάλλον, και κυρίως με την προστασία του και την αειφόρο-βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς και η ανάγκη για πλήρη εφαρμογή της υφιστάμενης και υπό εξέλιξη περιβαλλοντικής νομοθεσίας (εθνικής και ευρωπαϊκής), κάνουν επιτακτική την ανάγκη για εφαρμογή-υλοποίηση των προβλεπομένων στη νομοθεσία μέτρων, ούτως ώστε από τη μία να προληφθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και από την άλλη να αποφευχθεί η επιβολή κυρώσεων στους παραβάτες.  Επιπρόσθετα, στην εποχή της παρούσας δύσκολης οικονομικής συγκυρίας και του έντονου ανταγωνισμού, είναι αναγκαία η βελτίωση/εκσυγχρονισμός των υποδομών του τόπου, η αειφόρος αξιοποίηση του φυσικού πλούτου και η παροχή ενός περιβάλλοντος  ευχάριστου για τους πολίτες και για τους επισκέπτες
Οι ακόλουθες προτάσεις αφορούν θέματα που σχετίζονται με έργα και δραστηριότητες αναπτυξιακού χαρακτήρα, στο πλαίσιο πάντα της αειφόρου-βιώσιμης ανάπτυξης.  Κεντρικό ρόλο έχουν οι Πολίτες, οι μαθητές και οι επιχειρήσεις. είναι σημαντική η συμμετοχή όλων, σε όλα τα επίπεδα.  Ο εθελοντισμός και η συμμετοχή στα κοινά είναι ο «καταλύτης» για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, για μία κοινωνία πιο ασφαλή σε όλα τα επίπεδα, ένα περιβάλλον διαβίωσης υψηλό.

Πολλά από τα έργα και τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται στις παρακάτω προτάσεις δύναται να χρηματοδοτηθούν (μερικά ή στο σύνολό τους) από Εθνικά (όπως το Πράσινο Ταμείο) και Ευρωπαϊκά Χρηματοδοτικά Προγράμματα και Πόρους (όπως το Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α, το Περιφερειακό Πρόγραμμα., το Αλ.Μπαλτατζής-ΠΑΑ, το Αλιείας, το Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, το Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας – Επιχειρηματικότητας).  Η ωριμότητα των έργων (μελετητικά και από πλευράς αδειοδοτήσεων) είναι κύριοι παράγοντες για την ομαλή και εξασφαλισμένη χρηματοδότησή τους στο μέλλον.  Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να υπάρξει τόσο ένα master plan, ένα ρυθμιστικό σχέδιο, όσο και οι απαραίτητες επιμέρους μελέτες, αλλά πρώτιστα το ανθρώπινο δυναμικό που θα μπορέσει να αξιοποιήσει τα χρηματοδοτικά εργαλεία για την βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής και να συντονίσει επιτυχημένα αναπτυξιακά έργα.

Τα έργα και οι δραστηριότητες διαχωρίζονται σε κατηγορίες, αν και τα περισσότερα αποτελούν θέματα περισσότερων από μίας κατηγορίας, ενώ και οι χρηματοδοτήσεις τους μπορεί να είναι συνδυαστικές.

Διαχείριση στερεών αποβλήτων
Ø      Χρειάζεται να εκπονηθεί σε επίπεδο Δήμου η «Ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών αποβλήτων», με κύριους άξονες την πρόληψη – επαναχρησιμοποίηση – ανάκτηση – ανακύκλωση:
·        Είναι ανάγκη να υπάρξουν λειτουργικά προγράμματα διαλογής στην πηγή (αλουμίνιο, γυαλί, χαρτί, υλικά συσκευασιών, έλαια-ορυκτέλαια), λιπασματοποίησης (οργανικό κλάσμα απορριμμάτων κυρίως από εστιατόρια, λαϊκές αγορές και καλλιέργειες).  Εναλλακτικά, πρόγραμμα παραγωγής ζωοτροφών από απορρίμματα λαϊκών αγορών-εστιατορίων και κάποιων γεωργικών υπολειμμάτων.  Τα σχολεία και οι επιχειρήσεις μπορούν να αποτελέσουν τον πυρήνα των προγραμμάτων αυτών, δίνοντας ίσως ως ανταποδοτικό όφελος στις επιχειρήσεις έκπτωση στα δημοτικά τέλη.
·        Επίσης, θα μπορούσαν να υπάρξουν προγράμματα επιλεκτικής συλλογής επικίνδυνων/ειδικών στερεών αποβλήτων (μπαταρίες, γραφικές ύλες, φάρμακα, διαλύτες-χρώματα, αγροτικά-γεωργικά υπολείμματα-απόβλητα, λευκά απορρίμματα και άλλα απορρίμματα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, ογκώδη αντικείμενα, ελαστικά οχημάτων κτλ).  Και εδώ οι επιχειρήσεις (χρωματοπωλεία, φαρμακεία, γεωπόνοι κτλ) μπορούν να αποτελέσουν τον πυρήνα των προγραμμάτων αυτών.
·        Θα πρέπει να υπάρξει ενεργή συμμετοχή του Δήμου στα νέα προγράμματα συλλογής μπαζών, οικοδομικών απορριμμάτων, υλικών εκσκαφών και κατεδαφίσεων, επεξεργασία τους και επαναχρησιμοποίησή τους.  Τα υδατορεύματα και οι χείμαρροι πρέπει να προστατεύονται τόσο από απολήψεις όσο και από απορρίψεις.
Ø      Συμμετοχή στο πρόγραμμα για την Αποκατάσταση Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ).
Ø      Χρειάζεται να υπάρξει καλύτερη διαχείριση των ακτών, έργα και δραστηριότητες για καθαρές ακτές (κατάλληλος μηχανολογικός εξοπλισμός, προγράμματα ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης-ενεργοποίησης των πολιτών).

Διαχείριση υγρών αποβλήτων
Ø      Είναι επιτακτική η ανάγκη σύστασης κοινού φορέα λειτουργίας του συνόλου των έργων αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων του διευρυμένου πλέον Δήμου.  Στο άμεσο μέλλον ο νέος Δήμος θα διαθέτει τουλάχιστον τρεις (3) βιολογικούς σταθμούς, δεκάδες Α/Σ και αρκετά χιλιόμετρα δικτύου αποχέτευσης.  Η βέλτιστη διαχείριση των έργων αυτών τεχνοοικονομικά (κόστη λειτουργίας, συντήρησης κτλ) απαιτεί καταρτισμένο προσωπικό, το οποίο θα πρέπει να υπάρχει από κατασκευής των έργων, ώστε να παρακολουθεί/ελέγχει την πορεία κατασκευής τους και να είναι ικανό να αναλάβει την πλήρη λειτουργία τους.  Τα έργα των τριών μεγάλων οικισμών του Δήμου (Μώλος, Άγιος Κωνσταντίνος, Καμένα Βούρλα) είναι πλήρως επιλέξιμα από το ΕΠΠΕΡΑΑ, αλλά και επιβεβλημένα λόγω νομοθεσίας (μη συμμόρφωση θα επισύρει υψηλά πρόστιμα από την Ε.Ε.).  Στον ολοκληρωμένο σχεδιασμό λυμάτων θα πρέπει να εξεταστούν και οι γειτονικοί οικισμοί και αναπτυσσόμενες οικιστικά ενότητες (π.χ. ευρύτερη περιοχή Ασπρονερίου - Λεβέντη).
·        Στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαίο ένα πρόγραμμα συνδιαχείρισης της ιλύος των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, των απορριμμάτων λαϊκών, εστιατορίων, καθώς και κάποιων γεωργικών απορριμμάτων, για παραγωγή εδαφοβελτιωτικού-λιπάσματος.
·        Επίσης, η «παρεξηγημένη» επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων στην γεωργία ή για εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα (μελλοντικά) πρόκειται να καταστεί επιτακτική τα επόμενα δύσκολα άνυδρα χρόνια, ήδη η υποχώρηση/πτώση των υπόγειων υδάτων καταδεικνύει το πρόβλημα στον αγροτικό τομέα (γεωτρήσεις).  Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι τα επόμενα χρόνια θα υπάρξει αυστηρή τιμολογιακή πολιτική στα ύδατα και θα πρέπει να προλαμβάνουμε τις όποιες καταστάσεις, δεδομένης και της οικονομικής συγκυρίας.

Διαχείριση υδατικών πόρων
Ø      Υπάρχουν πολλά μικρά έργα, μεγάλης όμως σημασίας, που αφορούν στη διαχείριση επιφανειακών-υπόγειων υδάτων, όπως διευθετήσεις-αποκαταστάσεις υδατορευμάτων (ο ρόλος τους στα τοπικά μικροκλίματα είναι σπουδαίος), εμπλουτισμός υπόγειων υδροφόρων οριζόντων και εξωπαραποτάμιες-υδατοδεξαμενές (ενισχύοντας τα διαθέσιμα υδατικά αποθέματα, και δρώντας αντιπλημμυρικά), έλεγχος των επιβαρημένων γεωργικών απορροών (ανεξέλεγκτη χρήση σε λιπάσματα και φυτοφάρμακα) που υποβαθμίζουν την ποιότητα των υδάτων και περιορίζουν μελλοντικές τους χρήσεις.  Πολλά από τα έργα αυτά είναι επιλέξιμα στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ.
Ø      Βιώσιμη αξιοποίηση των ιαματικών υδάτων (καινούργιες υπηρεσίες για επιλεκτικό/ιαματικό τουρισμό, διερεύνηση αξιοποίησης του θερμικού τους δυναμικού, τηλεθέρμανση/παραγωγή ενέργειας).  Ήπια αξιοποίηση των ιαματικών πηγών Κουνιαβίτη και Καλλυντικών (διευθέτηση γύρων χώρων, φυτικά φράγματα από εθνική οδό κτλ).
Ø      Πρόγραμμα ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης-ενεργοποίησης (κυρίως όσον αφορά στην πρόληψη κατανάλωσης νερού και στην υποβάθμιση της ποιότητάς του) του κοινού, των τουριστικών επιχειρήσεων, των γεωργών και των τοπικών φορέων.  Τρόποι εξοικονόμησης νερού στη καθημερινότητά μας.  «Κύκλος του Νερού» – η αλόγιστη χρήση χημικών (καθαριστικά σπιτιών, φάρμακα, φυτοφάρμακα, λιπάσματα κτλ) καταλήγει στο νερό που πίνουμε, στις τροφές που τρώμε (φρούτα, λαχανικά, κρέατα, ψάρια) και στις ακτές κολύμβησης.
Ø      Συμμετοχή σε πρόγραμμα για τη βελτίωση ή/και αντικατάσταση εξωτερικών και εσωτερικών δικτύων ύδρευσης σε οικισμούς με παλαιωμένα δίκτυα και δίκτυα με μεγάλες απώλειες.

Διαχείριση λοιπών φυσικών πόρων
Ø      Προστασία και ανάδειξη περιαστικού και αστικού πράσινου, ευαίσθητων οικοσυστημάτων – ρεμάτων, ακτών, υδροβιότοπων κλπ.  Σύνδεση αυτών με δραστηριότητες/έργα ψυχαγωγίας (ήπια ανάπτυξη με μονοπάτια, θέσεις θέας/παρατήρησης κτλ).
Ø      Ολοκληρωμένη διαχείριση των δασών και δασικών εκτάσεων, των αναδασωτέων περιοχών αλλά και των αγροτικών εκτάσεων, έργα και δραστηριότητες για την διατήρηση-προστασία-ανάδειξη-βελτίωσή τους (όπως αντιπυρικές ζώνες, δίκτυο πυρόσβεσης και έλεγχος-διαχείριση γεωργικών εκτάσεων), δημιουργία εκτροφείου θηραμάτων, προϊόντων δασοκομίας.  Ο εθελοντισμός είναι μία ανάγκη της σύγχρονης κοινωνίας, οι αγρότες και οι κυνηγοί, εν προκειμένου, αποτελούν σημαντικό παράγοντα στην ολοκληρωμένη διαχείριση των φυσικών πόρων, στη διατήρηση, βελτίωση και ανάδειξη του δασικού μας πλούτου.  Για πολλά από τα έργα και τις δραστηριότητες αυτές υπάρχουν πόροι χρηματοδότησης, σε Περιφερειακό αλλά και Εθνικό επίπεδο.

Σημαντική παράμετρος ενός επιτυχημένου έργου/δραστηριότητας είναι η σωστή λειτουργία και διαχείρισή  του, προκειμένου όχι μόνο να διαφυλάττει αλλά και να αναδεικνύει το φυσικό πλούτο.  «Η πρόληψη κοστίζει ελάχιστα σε σχέση με την αποκατάσταση/εξυγίανση», προστασία των ακτών, ποταμών, θαλασσών, λιμνών, υπόγειων υδροφορέων, δασών και του φυσικού πλούτου γενικότερα, όχι σπατάλες, υποβάθμιση και ρύπανσή τους.



Πρωτογενής Τομέας
Ø      Επαγγελματική κατάρτιση και δράσεις ενημέρωσης των αγροτών, σύσταση γραφείου συμβουλευτικών υπηρεσιών για την εκμετάλλευση γεωργικών και δασοκομικών προϊόντων (δράσεις συγχρηματοδοτούμενες από Προγράμματα).  Βιολογικές καλλιέργειες και κτηνοτροφία, παρακολούθηση-ενημέρωση νέων τεχνικών και μεθόδων καλλιεργειών και αρδεύσεων.  Σύνδεση του πρωτογενούς τομέα με την εκπαίδευση (ενημέρωση στα σχολεία για το νέο τύπο γεωργίας, τα βιολογικά, βιοενεργειακά κτλ).
Ø      Ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα προσανατολισμένη και σε άλλες κατευθύνσεις (καλλιέργεια και εκμετάλλευση ειδικών φυτών, όπως αρωματικά, βότανα εδώδιμα και για φαρμακευτική χρήση, λουλούδια, μελισσοκομία, καθώς και προϊόντων δάσους, δασοκομία).
Ø      Εκμετάλλευση εγκαταλελειμμένων και ανεκμετάλλευτων εκτάσεων (είτε στη γεωργία είτε για επενδύσεις π.χ. σε φωτοβολταϊκά).
Ø      Διερεύνηση για οργάνωση δικτύου και προώθηση/διάθεση τοπικών γεωργικών προϊόντων, δημιουργία κάθετης παραγωγής (π.χ. συλλογή, επεξεργασία, συσκευασία ελιών, βοτάνων, μελιού κτλ).  Πωλήσεις μέσω internet (αναμένεται τα επόμενα χρόνια να αυξηθεί η απευθείας σύνδεση παραγωγών και καταναλωτών στα μεγάλα αστικά κέντρα).
Ø      Σύνδεση τουρισμού και αγροτικού τομέα όχι μόνο σε επίπεδο γεωργικών και δασοκομικών προϊόντων όσο και σε αγροτουριστικές/εναλλακτικές δραστηριότητες, ένταξη αυτών σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα ανάδειξης της αγροτικής κληρονομιάς αλλά και της αναμόρφωσης χωριών.
Ø      Διερεύνηση (βιωσιμότητας) σύγχρονου σφαγείου, τόσο για την εξυπηρέτηση της περιοχής μας όσο και της ευρύτερης.  Με στόχο τη δημιουργία ποιοτικά ανώτερων και ανταγωνιστικών προϊόντων (ιατρικοί έλεγχοι, συνθήκες υγιεινής, βιολογικά προϊόντα) και την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας.

Ο τομέας της γεωργίας αποδεικνύει την ανάγκη ύπαρξης ενός γραφείου στο Δήμο (ίσως μίας δημοτικής επιχείρησης/αναπτυξιακής) που θα παρέχει στους πολίτες, επιχειρηματίες, αλλά και στον ίδιο το Δήμο, ενημέρωση και υποστήριξη, θα παρακολουθεί τις εξελίξεις, θα έχει την κατάλληλη εκπαίδευση και εμπειρία σε χρηματοδοτικά προγράμματα και σε θέματα που αφορούν τους ενδιαφερόμενους.  Θα πρέπει να είναι σε θέση να εκπονεί κάποιες πρωταρχικές μελέτες, μελέτες σκοπιμότητας και να συμπληρώνει τα διεκπεραιωτικά έγγραφα των αιτήσεων χρηματοδότησης.

Χρήση γης και χωροταξικός σχεδιασμός
Ø      Μέρος ενός ευρύτερου Ρυθμιστικού Σχεδίου είναι και το Χωροταξικό Σχέδιο, ο καθορισμός χρήσεων γης (γεωργικών εκτάσεων-ζωνών, περιαστικών και αστικών δασών/πρασίνου, παραλιακές ζώνες, ζώνες παραθεριστικής κατοικίας κτλ), ώστε να μην υπάρχει άναρχη οικιστική ανάπτυξη και παραβάσεις (μπάζωμα ρεμάτων, καταπατήσεις κτλ).  Είναι επιτακτική η πολεοδόμηση περιοχών που είναι δομημένες με διάσπαρτη δόμηση (π.χ. Παραλία Καινουρίου και ευρύτερη περιοχή Ασπρονερίου-Λεβέντη), προσφέροντας νέα πρότυπα οικιστικού περιβάλλοντος/ανάπτυξης (μεγάλα πεζοδρόμια, ποδηλατοδρόμους, αυξημένο ποσοστό πρασίνου κτλ).  Κάθε περιοχή έχει «όρια» στα φυσικά της αποθέματα (π.χ. υδατικό απόθεμα για ύδρευση και άρδευση) και αυτά πρέπει να αποτελούν βασικές παραμέτρους στον εκάστοτε σχεδιασμό.
Ø      Χρειάζεται ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιας-παρόχθιας ζώνης, ζώνες-περιοχές ανάπτυξης τουριστικών-εμπορικών επιχειρήσεων, εξυπηρέτησης σκαφών (παραλιακή ζώνη και λιμάνι Αγίου Κωνσταντίνου, μαρίνα Καμένων Βούρλων, αλιευτικά καταφύγια Μώλου και Αγίου Σεραφείμ, περιοχές αγκυροβολίου), άλλων θαλάσσιων δραστηριοτήτων (αλιεία, οστρακοκαλλιέργειες, καταδύσεις) και κολύμβησης (εφαρμογή μέτρων για την σωστή λειτουργία, χρήση, προστασία, διατήρηση και ανάδειξή τους).
Ø      Διαχείριση και αξιοποίηση ανεκμετάλλευτων οικοπέδων εντός σχεδίου πόλεως, καθαρισμός και περίφραξή τους, ώστε να πάψουν να είναι εστίες ρύπανσης και κακής αισθητικής, και να καταστούν «προσωρινοί» χώροι για στάθμευση και άλλες χρήσεις.  Συμφωνίες και ανταποδοτικά οφέλη για τους ιδιοκτήτες τους.
Ø      Συμμετοχή στο πρόγραμμα «Ολοκληρωμένα Σχέδια για την Αστική και Αγροτική Αναγέννηση» με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και αύξηση της ελκυστικότητας των αστικών κέντρων, και ταυτόχρονα την συμπλήρωση - εκσυγχρονισμό των κοινωνικών υποδομών/παροχή κοινωνικών υπηρεσιών λαμβάνοντας υπόψη την τάση για πληθυσμιακή γήρανση μικρών οικισμών.  Το εν λόγω πρόγραμμα συνδέεται άμεσα με το Ρυθμιστικό Σχέδιο/master plan της περιοχής.
Ø      Συμμετοχή στο πρόγραμμα «Προώθησης Τόπων Φυσικού Κάλλους», βελτίωση και αξιοποίηση του κηρυγμένου ΤΙΦΚ Αγίου Κωνσταντίνου – Καμένων Βούρλων, με μονοπάτια, θέσεις θέας/παρατήρησης και ανάπαυσης, ποδηλατοδρόμους, δασοκομία, ήπια ανάπτυξη με εναλλακτικές δραστηριότητες

Μεταφορές
Ø      Η νέα Εθνική οδός και το σιδηροδρομικό δίκτυο έχουν προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις σε κάποιες περιοχές του Δήμου, υποβαθμίζοντας το τοπικό περιβάλλον, συνεπώς χρειάζονται πρόσθετα μέτρα ασφάλειας, μείωσης της ηχορύπανσης (τουλάχιστον τα απαιτούμενα βάσει της κείμενης νομοθεσίας, ηχοπετάσματα στα όρια οικισμού και τήρηση των ορίων), της αισθητικής και ατμοσφαιρικής ρύπανσης.  Συμμετοχή σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα με στόχο τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και του θορύβου.  Ακόμα και σε έργα και αρμοδιότητες δημοσίου χαρακτήρα η δημοτική αρχή θα πρέπει να υπερασπίζεται τα δικαιώματα των πολιτών της, είναι εξάλλου ένας από τους ρόλους της.
Ø      Πρέπει να εκπονηθεί κυκλοφοριακή μελέτη για τη δημιουργία συστήματος συνδυασμένων μεταφορών, αξόνων και κόμβων αλλαγής μεταφορικού μέσου (οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, λιμάνι και μαρίνες), με τελικό στόχο τόσο την μείωση των χρονοαποστάσεων και την ευκολότερη πρόσβαση-μετάβαση όσο και την αύξηση των διασυνδέσεων και των περιοχών-οικισμών προορισμού.  Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται και η αναβάθμιση των θαλάσσιων υποδομών (παροχές καυσίμων-υδάτων, υποδοχή αποβλήτων, υπηρεσίες ώστε να προσελκύσει υψηλής ποιότητας τουρισμό), υπηρεσίες καθαρισμού-συντήρησης-επισκευής των σκαφών.  Το αναβαθμισμένο δίκτυο μεταφορών θα προσφέρει ενίσχυση τόσο στον τουρισμό και τη ναυτιλία, όσο και στην τοπική αγροτική παραγωγή, στις υπηρεσίες και το εμπόριο (όπως νέες αγορές, ταχύτερη και ευκολότερη μετάβαση, μείωση κόστους).
Ø      Η κυκλοφοριακή μελέτη θα περιλαμβάνει ασφαλώς και τους οικισμούς, καθώς και τις επιπτώσεις του έργου στην ευρύτερη περιοχή.  Επιπλέον, θα μελετηθούν πεζοδρομήσεις, ποδηλατοδρόμοι και χώροι στάθμευσης.
Ø      Διερεύνηση για τη λειτουργία μέσου σταθερής τροχιάς ή εναλλακτικά συμβατικού στην τουριστική παραλιακή ζώνη Καμένων Βούρλων – Αγίου Κωνσταντίνου (με έμφαση την καλοκαιρινή περίοδο και τις μεγάλες πιέσεις που δέχεται αυτή), συνδυαστικά με τη δημιουργία ποδηλατοδρόμου και χώρων παραμονής/θέας/παρατήρησης, ανάδειξης του ΤΙΦΚ Καμένων Βούρλων – Αγίου Κωνσταντίνου, με στόχο την βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.

Πολιτισμός - Εκπαίδευση
Ø      Συνεργασία Δήμου και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (όπως Σχολή Καλών Τεχνών, Πολυτεχνεία) για την διεξαγωγή διαγωνισμών/υποτροφιών (αρχιτεκτονικών, διαμόρφωση πλατειών, οικιστικών παρεμβάσεων κτλ) προσελκύοντας κυρίως νέους ανθρώπους να γνωρίσουν την περιοχή μας και να συνδράμουν στη βιώσιμη βελτίωση/ανάπτυξή της.
Ø      Αποκατάσταση, αξιοποίηση, ανάδειξη, προστασία της φυσικής, αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς (αναπαλαίωση κτιρίων υψηλής αρχιτεκτονικής αξίας, παλαιό λουτροθεραπευτήριο, Ράδιο, βελτίωση μονοπατιών και θέσεων θέας – παρατήρησης, διαδρομές σε Μοναστήρι Μεταμορφώσεως, παραλιακή ζώνη, Βρωμόλιμνη κ.ά.).
Ø      Αξιοποίηση των παραπάνω κτιρίων ώστε να εξασφαλίζονται οι δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης, π.χ. ως χώροι πολιτιστικών εκδηλώσεων, περιβαλλοντικού κέντρου, βιβλιοθήκη, δημιουργία δημοτικού Ι.Ε.Κ. με ειδικότητες που θα μπορούσε να απορροφήσει η τοπική οικονομία/δραστηριότητα (τουριστικές και γεωργικές).  Διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων στους διάφορους τομείς απασχόλησης και δραστηριοτήτων της περιοχής (τουρισμός, γεωργία κτλ).
Ø      Τα παραπάνω μπορούν να χρηματοδοτηθούν από προγράμματα για τη «δημιουργία και εξοπλισμό χώρων εκδηλώσεων σύγχρονου πολιτισμού» (θέατρα, συνεδριακά κέντρα, πινακοθήκες - βιβλιοθήκες κτλ), καθώς και τη «διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου των παραπάνω κτιρίων».  Επίσης, συμμετοχή σε προγράμματα «αποκατάστασης και ανάδειξης μνημείων - παραδοσιακών κτιρίων και συνόλων».
Ø      Διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων (συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις, μουσική, χορός και καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί), με έμφαση στους νέους, σε μαθητές - φοιτητές, νέους καλλιτέχνες, ερασιτεχνικά καλλιτεχνικά σχήματα, σε εθνικό και διεθνή επίπεδο (ευρωπαϊκό, μεσογειακό, βαλκανικό).  Στόχος η γνωριμία νέων ανθρώπων με την περιοχή, αλλά και η επαφή της τοπικής κοινωνίας με σύγχρονους και δημιουργικούς ανθρώπους.
Είναι πραγματικά λυπηρό να παραμένουν ανεκμετάλλευτες οι υπάρχουσες υποδομές και οι λοιπές προσφερόμενες υπηρεσίες (ξενοδοχεία, εστιατόρια, γήπεδα κτλ), σε μία περιοχή τόσο κεντρική γεωγραφικά, και να μην προσφέρονται οικονομικά πακέτα, έστω και την υποτονική χειμερινή περίοδο, σε νέους ανθρώπους, επενδύοντας στο μέλλον όλων.

Τουρισμός
Ø      Προβολή και ανάδειξη των τουριστικών-εμπορικών-γεωργικών επιχειρήσεων με περιβαλλοντικό χαρακτήρα, αλλά και αυτόν της περιοχής (προγράμματα ανακύκλωσης, βιολογικά προϊόντα, ποδηλατοδρόμοι, μονοπάτια κτλ) προσελκύοντας ειδικές ομάδες τουριστών/επισκεπτών, και προσφέροντας ειδικά ολοκληρωμένα πακέτα.  Συμμετοχή του Δήμου και των επιχειρήσεων στα προγράμματα με στόχο την «αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της περιοχής».
Ø      Δημιουργία και αξιοποίηση/βελτίωση μονοπατιών και θέσεων θέας – παρατήρησης, διαδρομών για ποδηλάτες, δρομείς και φυσιολάτρες, αξιοποίηση παραλιακής ζώνης και βουνού, οργάνωση ενιαίου δικτύου και σύνδεση με τις λοιπές τουριστικές υποδομές.
Ø      Κέντρο καταδύσεων (εκμετάλλευση βυθισμένου οικισμού, ναυαγίων στην ευρύτερη περιοχή κτλ), κέντρο αναρρίχησης (συνεργασία με ορειβατικούς συλλόγους και πρόγραμμα μονοπατιών), χειμερινός ιαματικός τουρισμός, σύνδεση αυτών με τις λοιπές παρεχόμενες δραστηριότητες και υποδομές της περιοχής, στόχος η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, προσφορά οικονομικών πακέτων από τις συνεργαζόμενες τοπικές επιχειρήσεις, και ποιοτικός έλεγχος των προσφερόμενων υπηρεσιών.
Ø      Συμμετοχή σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα για ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού με την κατασκευή τουριστικών αγκυροβολίων και ζωνών υποδοχής τουριστικών σκαφών (βελτίωση-ανάπτυξη των υφιστάμενων υποδομών), σεβόμενοι το περιβάλλον και τις ακτές.
Ø      Σύνδεση των τοπικών προορισμών με προορισμούς της ευρύτερης περιοχής (αρχαιολογικούς χώρους, χώρους υψηλής οικολογικής αξίας και αισθητικής, θρησκευτικούς χώρους, όπως Θερμοπύλες, Οίτη, Παρνασσός, Καλλίδρομο, Μοναστήρια).  Η συμπληρωματικότητα των προσφερόμενων υποδομών/δραστηριοτήτων θα δημιουργήσει νέους τρόπους προσέλκυσης επισκεπτών και πρόσθετα κοινωνικοοικονομικά οφέλη για τον τόπο.
Ø      Επένδυση στην ισόρροπη σχέση μεταξύ του τουριστικού/εμπορικού και του αγροτικού χώρου, ενίσχυση της εταιρικής σχέσης μεταξύ των δύο χώρων (παραγωγή-κατανάλωση, εποχικότητα απασχόλησης).  Αξιοποίηση των τοπικών γεωργικών προϊόντων (φρούτα, λαχανικά, κρέατα κτλ) μέσω των προσφερόμενων ειδών διατροφής από τις τουριστικές-εμπορικές επιχειρήσεις, κυρίως στη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, αλλά και προβάλλοντας, συνδέοντας επιχειρήσεις που προσφέρουν ποιοτικά ανώτερα προϊόντα (π.χ. βιολογικά).
Ø      Σύνδεση τουρισμού - αθλητισμού, αναβάθμιση του κλειστού αθλητικού κέντρου Καμένων Βούρλων και των πέριξ χώρων, των λοιπών υπαρχουσών αθλητικών εγκαταστάσεων του Δήμου (γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ), αξιοποίηση του Πάρκου Καμένων Βούρλων, των Ιαματικών Πηγών και Υδροθεραπευτηρίων (πισίνες, χώροι ιατρικής, φυσικοθεραπείας κτλ), και της παραλιακής ζώνης.  Όλα αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα ολοκληρωμένο αθλητικό κέντρο (περιλαμβάνοντας τις τουριστικές επιχειρήσεις) που θα προσελκύσει αθλητές, ομάδες, αλλά θα μπορεί να εξυπηρετήσει και το απλό κοινό και τις ανάγκες των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής για άθληση και άλλες δραστηριότητες που θα προσφέρει (π.χ. μαθητικές αθλητικές εκδηλώσεις σε ευρύτερο επίπεδο).  Η μικρή απόσταση από την Πρωτεύουσα, η γενικότερη κεντροβαρικότητα της περιοχής, οι υπάρχουσες υποδομές και το υπό ολοκλήρωση δίκτυο μεταφορών, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για επένδυση στο τομέα αυτό, ενώ τα οφέλη για την τοπική κοινωνία και οικονομία είναι πολλά.
Ø      Δημιουργία κανονισμού για το είδος των διαφημιστικών πινακίδων των επιχειρήσεων (μέγεθος, υλικά, χρώματα, ένταση φωτισμού κτλ), καθώς και άλλα μέτρα (όπως χρωματισμοί κτιρίων, επιτρεπόμενα χρώματα) στο πλαίσιο ανάπτυξης αρχιτεκτονικού ύφους, ενταγμένου στο ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον της περιοχής.

Θα πρέπει να κατανοήσει κανείς ότι το γρήγορο κέρδος της «πλαστικής καρέκλας» και του «χημικού γεωργικού προϊόντος» δεν είναι το μέλλον, χρειάζεται σεβασμός στη φύση και τον συνάνθρωπό μας εάν θέλουμε να μιλάμε για βελτίωση της ποιότητας ζωής μας και ένα πιο ασφαλές, ανθρώπινο και ποιοτικό μέλλον.  Χρειάζεται στήριξη και προβολή των επιχειρήσεων αυτών, όχι μόνο από τους χρήστες των υπηρεσιών αλλά και από τον Δήμο.

Λοιπά έργα - δραστηριότητες
Ø      Συνεργασία του Δήμου με ιδιώτες για επενδύσεις σε ΑΠΕ, εκμετάλλευση της πρόσφατης, ευνοϊκής για τους ΟΤΑ, νομοθεσίας για νέες πηγές εσόδων, μέσω της πράσινης ενέργειας (π.χ. φωτοβολταϊκά).  Πράσινα/Βιώσιμα Κτίρια (αρχής των δημοτικών κτιρίων, των σχολείων κτλ), θα πρέπει να αποτελέσουν βασική προτεραιότητα, ενισχύοντας την οικοδομική δραστηριότητα, αποκτώντας τεχνογνωσία, δημιουργώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και εξοικονομώντας ενέργεια.
Ø      Ίδρυση Κοινωνικής Επιχείρησης (επιχείρησης κοινωνικού σκοπού), με μη κερδοσκοπικές δραστηριότητες κοινωφελούς χαρακτήρα (π.χ. συντήρηση πρασίνου και κτιρίων, υπηρεσίες για συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα).  Στήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (άνεργοι, ΑΜΕΑ κλπ).  Σύναψη προγραμματικών συμφωνιών της Κοινωνικής Επιχείρησης με τον Δήμο.  Οι χρηματοδοτικοί πόροι μπορούν να προέλθουν από δράσεις των προγραμμάτων «ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού» και «ανάπτυξη ανταγωνιστικότητας – επιχειρηματικότητας».

Σε παράλληλη και αμφίδρομη σχέση με όλα τα παραπάνω, κρίνεται αναγκαία η εκπόνηση ενός master plan και ρυθμιστικού σχεδίου της περιοχής, τα οποία θα περιλαμβάνουν το σύνολο των παραπάνω θεμάτων-ζητημάτων, την ιεράρχησή τους, τις μεταξύ τους σχέσεις, τις τυχόν χρηματοδοτήσεις, την βιωσιμότητά τους, την ανταλλαγή απόψεων.  Το «στοίχημα» είναι μεγάλο, αλλά σε ένα πλέον ανταγωνιστικό περιβάλλον και υπό την παρούσα δυσχερή οικονομική συγκυρία, χρειάζεται άμεση ανταπόκριση για μία ολοκληρωμένη, ιεραρχημένη και σταδιακή υλοποίηση ενός προγράμματος βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής, που θα σέβεται το περιβάλλον, τους πολίτες του Δήμου και θα προσφέρει ανταγωνιστικά προϊόντα (γεωργικά, τουριστικά, εμπορικά) στους απαιτητικούς πλέον επισκέπτες/τουρίστες/καταναλωτές.  Η αδράνεια, ο αρνητισμός και η μη συμμετοχή στα κοινά είναι τροχοπέδη.

Υπάρχει ανάγκη σύστασης γραφείου στο Δήμο (ίσως μίας δημοτικής επιχείρησης/αναπτυξιακής), με καταξιωμένους επιστήμονες (γεωπόνο, οικονομολόγο, νομικό, μηχανικούς κτλ) που θα υποστηρίζουν τους πολίτες, τους αγρότες και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο Δήμο, για τις εξελίξεις στον τομέα τους και τους τρόπους επενδύσεων και χρηματοδοτήσεων.  Η ανάγκη ενημέρωσης και υποστήριξης των πολιτών είναι μεγάλη, οι συνθήκες στην κοινωνία και την αγορά άκρως ανταγωνιστικές και η απαίτηση για στελέχωση με επιστήμονες με υψηλή επάρκεια ακόμα μεγαλύτερη.



Βασίλειος  Α.  Σταμάτης
Χημικός Μηχανικός
Αθήνα, 19 Νοεμβρίου 2010
dasos22350@gmail.com

ΥΓ.  Θα ήθελα να σημειώσω ότι ίσως κάποια από τα παραπάνω να έχουν ακουστεί και από άλλους συμπολίτες μας, ας με συγχωρέσουν για την «αναπαραγωγή», καθώς επίσης και την άγνοια επί θεμάτων που ίσως έχουν εξελιχθεί από τη στιγμή της καταγραφής τους.  Επιπλέον, ας με συγχωρέσουν και οι οικισμοί του νέου Δήμου για τους οποίους δε γνωρίζω αρκετά και ίσως τα παραπάνω να τους αφορούν λιγότερο.